This section provides information related to women and child development, welfare of SC, ST, minorities, differently abled, senior citizens and other under-served communities.
-
दावगाहायै आरो लोरबां हारिफोरखौ गोख्रों खालामनाय
भारत सरकारा मोनसे गोख्रों समाज अनसाइ खान्थि फसंदों। SC, ST, OBC, माइनरिटि, आइजोफोर आरो गुबुन गुबुनफोरखौ जौगाहौनाय आरो मोजां जिउ खुंहोनायनि थाखाय लानाय बायदिसिना हाबाफारिफ्रानो बेनि फोरमान।
-
सोलिबाय थानाय मावथांखिफोर आरो हाबाफारिफोरनि सोमोन्दै सरासनस्रा सुबुंफोरखौ सांग्रां खालाम
साफ्रोम नोगोरारिया गाव गावसोरनि मोननांगौ मोनथाइफोर, मिरु आरो राइजो सरकारफोरा फोसावनाय बायदिसिना मावथांखिफोर आरो हाबाफारिफोरनिफ्राय मुलाम्फा मोननो हानाय बादियै बेफोरनि फारसे सांग्रां जानांगोन।
-
समाज सोलायनायनि थाखाय जथाइ हाबाफारि
जथाइ नाजानायनि गेजेरजों समाजारि हेंथाखौ सिफायनानै समाजजों गनायथाव आरो समानथाइ समाज दानायनि गोबां जाफुंसार सलʼ जों खोनानो मोनो। बेफोरनि गेजेराव मोनसे मुंखʼथावनाया जादों आइजोफोरखौ गोख्रों खालामनो थाखाय दानाय भारतनि गाव-सुंथा हानजानि (Self-Help Group) सोमावसारनाय।
भारतनि संबिजिदा गंसे अनसाइ राइजो फसंदों। बेखौ राइजो खान्थिनि रायफोरनाय आरो दिन्थिनारि थिरांथाइ (DPSP) नि गाहाइ आखुथाइनिफ्राय मिथिनो मोनो। बे बिथिङाव भारता अनसाइ राइजोनि गावनि थांखिखौ थिरांथाइनि बिथिंनिफ्रायलʼ आबुं खालामनो सानाखै नाथाय रांखान्थियारि बिथांखिनि गेजेरजोंबो नाजागासिनो दं आरो बिदिनो भारतनि नोगोरारिफोरनो –समाजारि, रांखान्थियारि आरो राजखान्थियारि नियाय होनो नाजादों।
भारत संबिजिदनि खायसे दफाफोर जाय सरकारखौ गंसे अनसाइ राइजोथिं दैलाङो:
- समाजारि आब्रुथिखौ हागौमानि रैखा खालामनानै राइजोआ मानसिफोरनि गाहामखौ रैखाथि होनो नाजागोन जेराव समाजारि, रांखान्थियारि आरो राजखान्थियारि, बेफोर हादरनां जिउनि गासैबो फसंथानफोरनो खौरां होगोन (दफा 38)।
- नोगोरारिफोरा, हौवाफोर आरो हिन्जावफोरा, थांना थानायनि थोजासे खाबु मोननांगौनि मोनथाइ दं (दफा 39 ए)।
- राइजोआ गनायथाव आइननि गेजेरजों एबा रांखान्थियारि गौथुम एबा गुबुन जायखिजाया राहायै साफ्रोमबो आबादारि, दारिमिनारि एबा गुबुन रोखोमै, खामानि, दानबान्था, नांगौ रोखोमै जिउ खांनो मोननाय आरो जिरायनाय समखौ आबुङै मोननो हानाय आरो समाजारि आरो हारिमुवारि खाबुफोर आरो गाहायै राइजोआ गामि ओनसोलफोराव गावारि एबा समबाय थाखोआव आखाइ दारिमिन फसंनायनि थाखाय हाबाफारि लानो थुलुंगा होगोन (दफा 43)।
- राइजोआ गावनि रांखान्थियारि गोहो आरो जौगानायनि जखायाव थानानै, खामानि मावनायनि मोनथाइ, सोलोंथाइ आरो खामानि मोनैनि जेंना, बोराइ-बुरै बैसो, लोमजा-साजा जानाय आरो बेंगुरा जानाय आरो गुबुन बे बादि माबाफोर सानथावै जाथायफोर जायोब्ला राइजो-राजाफोरखौ मदद होनो थाखाय नांगौ रोखोम राहा लागोन (दफा 41)।
- राइजोआ जरʼखा जोथोन लाना लोरबां थाखोनि मानसिफोरनि सोलोंथायारि आरो रांखान्थियारि बिथिं गाहायै सिदिउल्द कास्ट आरो सिदिउल्द ट्राइबफोरखौ जौगाहोनो नाजागोन आरो बिसोरखौ समाजारि इनाय-अनागार आरो गासैबो रोखोम सोबखʼजानायनिफ्राय रैखाथि होगोन। (दफा 46)।
- बे थुलुंगाजों, आरो समान थांखिखौ सिगाङाव नोजोर होनानै, बे पर्टेलाव गावबा गाव राइजोनि आयदाफोर आरो भारतनि रावफोरनि सोमोन्दै गुमुरखौ बायदि आयदा जेरै-मोनथाइफोर, मावथांखिफोर, हाबाफारिफोर आरो आइजोफोर, गथʼफोर, एस सि, एस ति, अ बि सि, माइनरिटि, गागि नोगोरारिफोर, देहायारि बेंगुरा आरो गुबुनफोरनि सोमोन्दै फसंथानारि गुमुरखौ मोननो हागोन।
आइजो आरो गथʼ जौगाथाइ
बे खोन्दोआ बायदिसिना मावथांखिफोर, फसंथानफोर आरो आइजोफोर आरो गथʼ जौगानायजों सोमोन्दो गोनां माखासे आइनारि बिथिंफोरखौ सोफाना लायो।
सिदिउल्द ट्राइब अनसाइ
बे आयदाया बायदिसिना मावथांखि, फसंथानफोर आरो खान्थिफोर आरो सिदिउल्द ट्राइब अनसाइजों सोमोन्दो गोनां आइनफोरनि सोमोन्दै फोरमायो।
सिदिउल्द कास्ट अनसाइ
बे खोन्दोआ खान्थिफोर, फसंथानफोर, आइनफोर आरो सिदिउल्द कास्ट अनसाइजों सोमोन्दो गोनां आइनारि बिथिंफोरखौ लाफायो।
जौगानोहायै थाखोफोर
बे खोन्दोआ आइनफोर, खान्थिफोर आरो मावथांखिफोर आरो जौगानोहायै थाखोफोरजों सोमोन्दोगोनां फसंथानफोरखौ सोफायो।
जथाइ गायसन नङै खोन्दो
बे खोन्दोआ जथाइ गायसन नङै खोन्दोजों सोमोन्दोगोनां माखासे मावथांखि आरो गुबुन बिथिंफोरखौ लाफायो।
रांखान्थियारि सोफानाय
बे खोन्दोआव रांखान्थिनि गुदि गुमुर, खाथायनाय, दोनथुमनाय, इनसुरेन्स आरो लनफोरनि सोमोन्दै गुमुर होगोन।
माइनरिटि अनसाइ
बे खोन्दोआ आइनफोर, एक्टफोर, खान्थिफोर, मावथांखिफोर, फसंथानफोर आरो माइनरिटि अनसाइजों सोमोन्दोगोनां गुबुन बिथिंफोरखौ सोफाना लायो।
देहायारि-बेंगुरा अनसाइ
बे खोन्दोआ आइनफोर, मावथांखिफोर, खान्थिफोर, एक्टफोर, फसंथानफोर आरो देहायारि-बेंगुराजों सोमोन्दोगोनां गुबुन बिथिंफोरखौ सोफाना लायो।
गागि नोगोरारि अनसाइ
बे खोन्दोआ आइनफोर, मावथांखिफोर, एक्टफोर, फसंथानफोर आरो गागि नोगोरारिजों सोमोन्दोगोनां गुबुन बिथिंफोरखौ सोफाना लायो।
गामिनि आंखालखौ होखारनाय
बे खोन्दोआ आइनफोर, मावथांखिफोर, खान्थिफोर आरो फसंथानफोर जायफोरा गामिनि आंखाल होखारनायजों सोमोन्दोगोनां बेफोरखौ सोफाना लायो।
नोगोरनि आंखालखौ होखारनाय
बे खोन्दोआ आइनफोर, मावथांखिफोर, खान्थिफोर आरो फसंथानफोर जायफोरा नोगोरनि आंखाल होखारनायजों सोमोन्दोगोनां बेफोरखौ सोफाना लायो।
सरकारि नङै फसंथानफोर/ गावगोसो खोन्दो
बे खोन्दोआ खान्थिफोर, रां दिहुननायनि खाबुफोर आरो एन जि अ खोन्दोजों सोमोन्दोगोनां मावनांगौ हाबाफोरखौ सोफायो।
खैफोद सामलायनाय
बे खोन्दोआ खान्थिफोर, एक्टफोर आरो हादराव खैफोद सामलायनायजों सोमोन्दोगोनां मावनांगौ हाबाफोरखौ सोफायो।
समाजारि गाज्रिनि हेंथायै जुजिनाय
बे खोन्दोआ भारतखौ मानसि थानो दाबसे मोजां जायगा खालामनाय बिथिङाव जाफ्लायग्रा समाजारि गाज्रिनि हेंथायै साफ्रोम सुबुङा लानांगौ हाबाफारिखौ सोफाना लायो।